Vanaf oktober 2024 is er in Europa sprake van een aanzienlijke verschuiving in de benadering van cannabis, waarbij verschillende landen liberalere en gereguleerde standpunten aannemen over het gebruik, de teelt en de distributie ervan.
Deze transformatie wordt aangestuurd door veranderende publieke percepties, economische belangen en de zoektocht naar effectiever drugsbeleid.
Hieronder vindt u een uitgebreid overzicht van de laatste wijzigingen in de cannabiswetgeving in Europa. Hierbij wordt de nadruk gelegd op landen die cannabis voor volwassenen hebben gelegaliseerd, gedecriminaliseerd of wetgeving hebben voorgesteld. Ook worden landen uitgelicht die vorderingen maken op het gebied van de regulering van medicinale cannabis.
Landen met opmerkelijke legalisatie- en decriminaliseringsinspanningen
1. Malta – Een pionier in de legalisering van drugsgebruik door volwassenen in de EU
- Status per 2024: Sinds 2021 gelegaliseerd voor gebruik door volwassenen.
- Belangrijkste bepalingen:
- Volwassenen mogen maximaal 7 gram cannabis in het openbaar bij zich dragen.
- Het thuis kweken van maximaal vier planten is toegestaan.
- Er wordt een niet-commerciële aanpak gehanteerd, waarbij cannabis verkrijgbaar is via gereguleerde, op lidmaatschap gebaseerde, non-profit coöperaties.
2. Duitsland – Een verschuiving richting legalisatie
- Status per 2024: Gedeeltelijk gelegaliseerd vanaf april 2024.
- Belangrijkste bepalingen (onder de Cannabiswet – CanG):
- Het persoonlijk kweken van maximaal drie planten per volwassene per huishouden is toegestaan.
- De maximumhoeveelheid voor bezit is vastgesteld op 50 gram in de privésfeer en 25 gram in het openbaar.
- Doorlopende ontwikkelingen: De legalisatie heeft geleid tot discussies over de implicaties ervan, waaronder een verwachte amnestie voor voorheen strafbare zaken. Naar verwachting zal dit de herziening van zo'n 100.000 dossiers in het hele land inhouden.
3. Luxemburg – Thuis kweken en privégebruik
- Status per 2024: Vanaf juli 2023 is het wettelijk toegestaan om thuis te kweken en privé te gebruiken.
- Belangrijkste implicaties: Weerspiegelt een meer ontspannen benadering van cannabis binnen de Europese Unie.
4. Tsjechië – Op weg naar regulering
- Status per 2024: Er zijn plannen in de maak voor een gereguleerd en belast distributiesysteem.
- Belangrijkste aspect: De Nationale Economische Raad van de Tsjechische regering (NERV) steunt deze maatregel, omdat het strafbeleid tegen drugs inefficiënt is.
5. Nederland – Herziening van de huidige aanpak
- Status per 2024: Bezig met het herzien van het cannabisbeleid, wat mogelijk kan leiden tot duidelijker omschreven wettelijke kaders voor de berucht tolerante cannabiscultuur.
6. Zwitserland (niet-EU) – Pilotproeven
- Status per 2024: Geautoriseerde proefprojecten voor de verkoop of distributie van cannabis in bepaalde steden voor specifieke bewoners.
- Belangrijkste implicatie: Markeert een experimentele stap richting liberaler cannabisbeleid buiten het EU-kader.
Voorgestelde legalisaties en hervormingen
- Tsjechië: Een wetsontwerp stelt voor om de teelt en distributie van cannabis te legaliseren op een volledig gereguleerde commerciële markt, waarbij de verkoop van maximaal 5 gram cannabis per dag is toegestaan.
Decriminaliseringsstatus
- België: (Correctie per 02/06/2024) Details over specifieke decriminaliseringsregelgeving zijn bijgewerkt, wat het belang van nauwkeurige informatie in het veranderende juridische landschap benadrukt.
Medicinale cannabis en cannabinoïderegulering
- Duits medisch cannabiskader: Onderdeel van de bredere legalisatie-inspanning, waarbij de nadruk ligt op toegang tot medicinale cannabis onder gereguleerde omstandigheden.
- Wereldwijde context: Zoals blijkt uit de Global Practice Guides van Chambers and Partners, hebben veel rechtsgebieden moeite om gelijke tred te houden met de internationale ontwikkelingen op het gebied van cannabiswetgeving. Dit onderstreept de noodzaak van duidelijke, rechtsgebiedspecifieke gidsen.
Uitdagingen en toekomstige richtingen
De laatste veranderingen in cannabiswetten in Europa signaleren een bredere acceptatie van cannabis voor zowel medisch als volwassen gebruik. Deze ontwikkelingen brengen echter ook uitdagingen met zich mee:
- Regelgevende kaders: De behoefte aan duidelijke, effectieve en aanpasbare wettelijke kaders die gelijke tred kunnen houden met de veranderende cannabisindustrie.
- Volksgezondheid: Het in evenwicht brengen van legalisatie met zorgen over de volksgezondheid, het waarborgen van de toegang tot medicinale cannabis en het minimaliseren van de potentiële schade die gepaard gaat met recreatief gebruik.
- Internationale samenwerking: Omgaan met de complexiteit van internationale cannabiswetgeving, met name voor niet-EU-landen zoals Zwitserland, en de implicaties voor grensoverschrijdende activiteiten.
Verandering komt eraan
Vanaf oktober 2024 wordt het Europese cannabislandschap gekenmerkt door een trend richting legalisatie, decriminalisering en de oprichting van gereguleerde markten. Landen als Malta, Duitsland en Luxemburg lopen voorop in deze verandering, met andere landen, waaronder Tsjechië en mogelijk Nederland, die klaar staan om te volgen.
Om vooruitgang te boeken, moeten we zorgvuldig rekening houden met de uitdagingen op het gebied van regelgeving, de gevolgen voor de volksgezondheid en de internationale dimensies van het cannabisbeleid.